2. Woordenschat

Omschrijving

Taaldomein waarin het verwerven van woordvormen en woordbetekenissen centraal staat.

Toelichting

Het doel van het onderwijs is de leerlingen receptief en productief over zo veel mogelijk woorden te laten beschikken.

Voor het onderwijs Nederlands zijn 12 kerndoelen vastgesteld, verdeeld over de domeinen Mondeling onderwijs (kerndoelen 1 tot en met 3), Schriftelijk onderwijs (kerndoelen 4 tot en met 9) en Taalbeschouwing, waaronder strategieën (kerndoelen 10 tot en met 12).

Kerndoel voor woordenschat
Kerndoel 12: de leerlingen verwerven een adequate woordenschat en strategieën voor het begrijpen van voor hen onbekende woorden. Onder 'woordenschat' vallen ook begrippen die het leerlingen mogelijk maken over taal te denken en te spreken

Het kerndoel voor woordenschat is opgenomen bij het domein Taalbeschouwing en strategieën. Er is veel voor te zeggen om dit doel onder te brengen bij mondeling taalonderwijs. De ontwikkeling van mondelinge taalvaardigheid is immers nauw verbonden met woordenschatverwerving. Uiteraard is het beschikken over een adequate woordenschat voorwaardelijk voor nagenoeg alle kerndoelen.

Zie vooral

Woordbetekenis; didactisch model woordenschatuitbreiding.

Bronnen

Bacchini, S., T. Boland, M. Hulsbeek, H. Pot & M. Smits (2005): Duizend-en-één-woorden. De allereerste Nederlandse woorden voor anderstalige peuters en kleuters. Stichting Leerplanontwikkeling. Enschede: SLO.

Damhuis, R. (1992): Woordenlijst voor 4- tot 6-jarigen. Een streeflijst voor kleuters. Rotterdam: Projectbureau OVB.

Gelderen, A. van, M. Hoogeveen & I. Zijp (2004): Met een blik op de toekomst. 25 jaar leerplanontwikkeling onderwijs Nederlandse Taal in de basisschool. Enschede: SLO.

Huizenga, H. & R. Robbe (2005): Competentiegericht taalonderwijs. Groningen/Houten: Wolters-Noordhoff. Hoofdstuk 14, Woordenschat.

Kuiken, F. & A. Vermeer (2005): Nederlands als tweede taal in het basisonderwijs. Utrecht: ThiemeMeulenhoff.

Kienstra, M. (2003): Woordenschatontwikkeling. Werkwijzen voor groep 1-4 van de basisschool. Nijmegen: Expertisecentrum Nederlands.

Kohnstamm, G.A., M. Lejaegere & A.M. Schaerlaekens (1999): Streeflijst woordenschat voor 6-jarigen. Lisse: Swets & Zeitlinger BV.

Mulder, F., Y. Timman & S. Verhallen (2009): Handreiking bij basiswoordenschat Amsterdamse kleuters (BAK), Amsterdam: ITTA, UvA.

Nulft, D. van den & M. Verhallen (2001): Met woorden in de weer. Praktijkboek voor het basisonderwijs. Bussum: Coutinho.

Schaerlaekens, A.M. (2008): De taalontwikkeling van het kind. Groningen: Wolters-Noordhoff.

Schrooten, W. (1994): Woorden in het basisonderwijs. 15.000 woorden aangeboden aan leerlingen. Tilburg: University Press.

Verhallen, M. & S. Verhallen, (1994): Woorden leren, woorden onderwijzen. Amersfoort: C.P.S.