1.Mondelinge taalvaardigheid

Omschrijving

Taaldomein waarin spreken, luisteren en het voeren van gesprekken centraal staan.

Toelichting

Het doel van onderwijs in mondelinge taalvaardigheid is de natuurlijke taalontwikkeling zodanig te stimuleren dat de taalvaardigheid van de leerlingen toeneemt.

Voor het onderwijs Nederlands zijn 12 kerndoelen vastgesteld, verdeeld over de domeinen Mondeling onderwijs (kerndoelen 1 tot en met 3), Schriftelijk onderwijs (kerndoelen 4 tot en met 9) en Taalbeschouwing, waaronder strategieën (kerndoelen 10 tot en met 12).

Kerndoelen voor mondelinge taalvaardigheid
1. De leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken taal. Ze leren tevens die informatie, mondeling of schriftelijk, gestructureerd weer te geven.
2. De leerlingen leren zich naar vorm en inhoud uit te drukken; bij het geven en vragen van informatie, het uitbrengen van verslag, het geven van uitleg, het instrueren en discussiëren.
3. De leerlingen leren informatie te beoordelen; in discussies en in een informatief of opiniërend gesprek. Ze leren met argumenten te reageren. 
10. De leerlingen leren bij de doelen onder ‘mondeling taalonderwijs’ en ‘schriftelijk taalonderwijs’ strategieën te herkennen, te verwoorden, te gebruiken en te beoordelen.

Zie vooral

Taalverwerving; taalontwikkelende interactievaardigheden.

Bronnen

Bacchini, S., R. Dekkers, H. Paus, Th. Pullens & M. Smits (2006): Portaal. Praktische taaldidactiek voor het primair onderwijs. Muiderberg: Coutinho. Deel 1.

Beernink, R., E. van Koeven, P. Litjens, A. de Groot & M. Vreman (2006): Taaldidactiek. Utrecht/Zutphen: ThiemeMeulenhoff. Deel B.

Bronkhorst, J., R. Damhuis, P. Litjens & H. Paus (2001): cd-rom Mile-Nederlands deel 3: Aan de praat, goede gesprekken in de klas. Nijmegen: Expertisecentrum Nederlands.

Damhuis, R., A. de Blauw & N. Brandenbarg (2004): Combi-LIST, een instrument voor taalontwikkeling via interactie. Praktische vaardigheden voor leidsters en leerkrachten. Nijmegen: Expertisecentrum Nederlands.

Damhuis, R. & P. Litjens (2003): Mondelinge Communicatie, drie werkwijzen voor mondelinge taalontwikkeling. Nijmegen: Expertisecentrum Nederlands.

Gelderen, A. van, M. Hoogeveen & I. Zijp (2004): Met een blik op de toekomst. 25 jaar leerplanontwikkeling onderwijs Nederlandse Taal in de basisschool. Enschede: SLO.

Hansma, H. (2001): Kansrijke Taaldidactiek in groep 1-8. Baarn: HB uitgevers.

Huizenga, H. & R. Robbe (2005): Competentiegericht taalonderwijs. Groningen/Houten: Wolters-Noordhoff. Hoofdstuk 11, Spreken en luisteren.

Kuiken, F. & A. Vermeer (2005): Nederlands als tweede taal in het basisonderwijs. Utrecht: ThiemeMeulenhoff.

Norden, S. van (2004): Taal leren op eigen kracht. Taalverwerving op school met behulp van de werkwijze van taalvorming. Assen: Uitgeverij van Gorcum.

Robbe, R. (1999): Spreken en luisteren. Serie Taal & Didactiek. Houten: Wolters-Noordhoff Basisonderwijs.

Schaerlaekens, A.M. (2008): De taalontwikkeling van het kind. Groningen: Wolters-Noordhoff.

Smits, M. , S. Bachini, C. van den Broek & H. Pot (2004): De Taalkijkwijzer, Enschede: SLO.

Tomesen, M., I. Wijskamp & L. Verhoeven (2007): Tussendoelen mondelinge communicatie. Nijmegen: Expertisecentrum Nederlands.

Tomesen, M., I. Wijskamp & L. Verhoeven (2007): dvd-romWerken aan tussendoelen mondelinge communicatie. Nijmegen: Expertisecentrum Nederlands.

Verhallen, M. & R. Walst (2001): Taalontwikkeling op school. Handboek voor interactief taalonderwijs. Muiderberg: Coutinho.