Taalmethoden
Methoden beschikken over leerlijnen taalbeschouwing. Zij hanteren een zeer verschillend aanbod, deels verwerkt in leerlijnen schriftelijk onderwijs en vaak als aparte leerlijn voor woordbenoemen en zinsontleden. In die afzonderlijke leerlijn voor woordbenoemen en zinsontleden worden vaak de woordsoorten en zinsdelen door elkaar behandeld. Het aantal en de soorten zinsdelen die in methoden aan bod komen, lopen ook uiteen, evenals de volgorde waarin onderdelen worden behandeld. SLO, Tussendoelen en Leerlijnen (www.tule.nl)
De SLO heeft een leerlijn taalbeschouwing geformuleerd op basis van de kerndoelen. Onder kerndoel 11 en 12 worden leerlijnen geschetst met hierin metatalige begrippen en reflectie op taal als systeem, ten dienste van de beginnende en gevorderde geletterdheid. Expertisecentrum Nederlands
Het Expertisecentrum Nederlands formuleerde tussendoelen en leerlijnen gevorderde geletterdheid voor groep 4 tot en met 8 (Aarnoutse & Verhoeven 2003). In de leerlijn Reflectie op geschreven taal wordt aandacht besteed aan de volgende taalbeschouwelijke tussendoelen:
Middenbouw
- Kinderen weten dat uiteenlopende tekstgenres verschillende functies hebben.
- Ze hebben zicht op de processen van schriftelijk taalgebruik.
- Ze maken onderscheid tussen woordsoorten.
- Ze kennen de afgrenzing van een zin.
- Ze kennen de globale structuur van verhalen en informatieve teksten. Bovenbouw
- Kinderen zijn in staat qua functie en structuur onderscheid te maken tussen verhalende, informatieve, argumentatieve, directieve en expressieve teksten.
- Ze zijn in staat om verbuiging van naamwoorden en vervoeging van werkwoorden te interpreteren en toe te passen.
- Ze beheersen basale grammaticale begrippen, zoals onderwerp, gezegde en persoonsvorm.
- Ze maken het onderscheid tussen formeel en informeel gebruik van geschreven taal.
- Ze begrijpen dat de geschreven taalcode is gebaseerd op de standaardtaal. Daarnaast komen in verschillende leerlijnen tussendoelen voor waarin reflectie op taal een rol speelt. In alle mogelijke leerlijnen is duidelijk zichtbaar dat het domein taalbeschouwing moeilijk is af te bakenen van het schriftelijke en mondelinge onderwijs. |