Spelling

9 Spelling

Omschrijving

Taaldomein waarin de schrijfwijze van het Nederlands centraal staat.

Toelichting

Het doel van het onderwijs in spelling is dat leerlingen foutloos de woorden van het Nederlands kunnen schrijven en de leestekens kunnen gebruiken.

Voor het onderwijs Nederlands zijn 12 kerndoelen vastgesteld, verdeeld over de domeinen Mondeling onderwijs (kerndoelen 1 tot en met 3), Schriftelijk onderwijs (kerndoelen 4 tot en met 9) en Taalbeschouwing, waaronder strategieën (kerndoelen 10 tot en met 12). In de kerndoelen wordt spelling niet als apart domein genoemd. Spelling is als onderdeel opgenomen in de domeinen Taalbeschouwing, waaronder strategieën en Schriftelijk onderwijs

Kerndoelen voor spelling
Kerndoel 11: de leerlingen leren een aantal taalkundige principes en regels. Zij kunnen in een zin het onderwerp, het werkwoordelijk gezegde en delen van dat gezegde onderscheiden. De leerlingen kennen:
- regels voor het spellen van werkwoorden;
- regels voor het spellen van andere woorden dan werkwoorden;
- regels voor het gebruik van leestekens.
Kerndoel 11 noemt spelling als een algemeen kennisdoel: ‘de leerlingen kennen’. Dat zegt op zich niets over de vaardigheid in het correct spellen. Een verwijzing naar die vaardigheid is wel terug te vinden in het domein Schriftelijk onderwijs, met name waar het gaat om het schrijven van teksten:
Kerndoel 8: de leerlingen leren informatie en meningen te ordenen bij het schrijven van een brief, een verslag, een formulier of een werkstuk. Zij besteden daarbij aandacht aan zinsbouw, correcte spelling, een leesbaar handschrift, bladspiegel, eventueel beeldende elementen en kleur.

De formulering ‘aandacht besteden aan correcte spelling’ laat veel ruimte. Aandacht besteden aan spelling wil immers niet altijd zeggen: foutloos schrijven.

Zie vooral

Spellingcategorieën; categoriegerichte oefeningen; principes Nederlandse spelling.

Bronnen

Aarnoutse, C. & L. Verhoeven (red.) (2003): Tussendoelen gevorderde geletterdheid. Leerlijnen voor groep 4 tot en met 8. Nijmegen: Expertisecentrum Nederlands. Leerlijn 3 Spelling en interpunctie.

Bacchini, S., R. Dekkers, H. Paus, Th. Pullens & M. Smits (2006): Portaal. Praktische taaldidactiek voor het primair onderwijs. Muiderberg: Coutinho. Hoofdstuk 10, Gevorderde geletterdheid.

Beernink, R., E. van Koeven, P. Litjens, A. de Groot & M. Vreman (2006): Taaldidactiek. Utrecht/Zutphen: ThiemeMeulenhoff. Hoofdstuk D3, Gevorderde geletterdheid, Spelling.

Daems, F., K. van den Branden & L. Verschaffel (red.) (2004): Taal verwerven op school. Taaldidactiek voor basisonderwijs en eerste graad secundair. Leuven: Acco. Hoofdstuk 6, Spellingonderwijs: spellen om te schrijven en gelezen te worden.

Gelderen, A. van, M. Hoogeveen & L. Zijp (2004): Met een blik op de toekomst. 25 jaar leerplanontwikkeling onderwijs Nederlandse Taal in de basisschool. Enschede: SLO.

Huizenga, H. (2003): Spelling. Serie Taal & Didactiek. Groningen: Wolters-Noordhoff.

Huizenga, H. & R. Robbe, R. (2005): Competentiegericht taalonderwijs. Groningen/Houten: Wolters-Noordhoff. Hoofdstuk 9, Spelling.

Oepkes, H. (2006): Spelling. JSW-boek 35. Baarn: Uitgeverij Bekadidact.