Activiteiten beginnende geletterdheid

3.2.7 Activiteiten beginnende geletterdheid

Omschrijving

Verschillende activiteiten die de beginnende geletterdheid bevorderen.

Toelichting

Omdat beginnende geletterdheid een grote variatie aan vaardigheden (lezen en schrijven) en deelvaardigheden (auditieve, visuele, enzovoort) omvat, zijn er ook veel verschillende activiteiten te onderscheiden. Enkele voorbeelden van activiteiten gerangschikt naar leerlijn of een combinatie van leerlijnen:

Taalbewustzijn en alfabetisch principe
Voor auditieve vaardigheden zijn auditieve oefeningen het meest geschikt. Voor auditieve analyse is dat bijvoorbeeld het hakken van gesproken worden in de afzonderlijke fonemen: “Welke klanken/letters hoor je in /vis/?” Voor auditieve discriminatie en klankpositie bepalen is dat bijvoorbeeld: “Welke woorden beginnen met een /b/?” Voor het temporeel ordenen en het trainen van het auditief geheugen zijn er spelletjes als “Ik ga op reis en neem mee...”
Voor visuele vaardigheden zijn er oefeningen in visuele discriminatie, bijvoorbeeld het omcirkelen van de letter p tussen andere letters. Ook kunnen leerlingen oefenen in visuele analyse door bijvoorbeeld het overschrijven van het woord poes in drie hokjes.
Voor letterkennis kan worden geoefend met de letter van de week en allerlei activiteiten daaromheen. Leerlingen nemen dan objecten mee voor op de ‘letter van de week’-tafel of maken een woordweb en breiden dat iedere dag uit rond de letter van de week. Ook kan gebruik worden gemaakt van letterboeken. Daarin houden leerlingen zelf een letterboek bij. De groene letters zijn de letters die ze al kennen, andere zijn of niet opgenomen of hebben een andere kleur.
Voor bovenstaande auditieve en visuele vaardigheden is ook geschikte software beschikbaar.

Functies van geschreven taal en functioneel lezen en schrijven
Bijvoorbeeld kaarten schrijven aan andere leerlingen of familieleden; het laten circuleren van vriendenklassenboekjes; posters, uitnodigingen voor of aankondigingen van een gebeurtenis; functionele activiteiten in een themahoek, zoals menukaarten voor ‘het restaurant’, verlanglijstjes, boodschappenlijstjes en kassabonnen voor in ‘de winkel’, enzovoort.

Verhaalbegrip, boekoriëntatie, begrijpend lezen en schrijven
Bijvoorbeeld interactief voorlezen, plaatjes die samen een verhaal vertellen in een logische volgorde leggen, zelf prentenboeken maken, verhalen naspelen.

Technisch lezen en schrijven
Bij het beheersen van de elementaire leeshandeling lezen leerlingen zelf teksten op hun niveau. (Zie voor voorbeelden van schrijfactiviteiten hierboven bij functies van geschreven taal en functioneel lezen en schrijven.)

Zie ook

Niveaubepaling van teksten; auditieve vaardigheden; visuele vaardigheden; leeromgeving beginnende geletterdheid.