Toelichting | Onderwijs aan jonge kinderen kenmerkt zich door een geïntegreerde aanpak, waarvan de ontwikkeling van geletterdheid een belangrijk onderdeel vormt.
Een voorbeeld van een geïntegreerde aanpak is het onderwijsconcept ‘basisontwikkeling’, waarbij veel aandacht is voor het stimuleren van geletterdheid (Knijpstra e.a 1997).
De belangrijkste bedoeling van basisontwikkeling is het bevorderen van de brede ontwikkeling waarin zaken als initiatieven nemen, creativiteit in denken en handelen, talige communicatie, ingroeien in de sociale omgeving, materieel handelen voortzetten in verbaal en mentaal handelen een belangrijke rol spelen. Kennis en vaardigheden worden aangeleerd als onderdeel van de brede ontwikkeling en niet afzonderlijk. De onderwijsinhouden worden ontleend aan de omgeving van het kind. Een methodische aanpak in de begingroepen van de basisschool wordt afgewezen.
Voor het lees- en taalonderwijs aan de onderbouwgroepen heeft het werken vanuit basisontwikkeling als consequentie dat niet de schoolse vaardigheden centraal staan, maar dat die schoolse vaardigheden worden ingebed in betekenisvolle activiteiten.
Zo past binnen het concept basisontwikkeling in de kleutergroepen niet de inrichting van een lees-schrijfhoek, waarvan het doel is dat kinderen experimenteren met kant-en-klaar lettermateriaal. Wel passend is de inrichting van een postkantoor of een winkel, waarin lezen en schrijven een vanzelfsprekende rol hebben.
Voor groep 3 geldt dat bij het leren lezen wordt uitgegaan van de eigen taal van kinderen. Uit hun eigen teksten worden woorden gekozen die geoefend worden en aan de hand van die woorden, worden letters geoefend. Een ander voorbeeld van een geïntegreerde aanpak is de Reggio Emilia-benadering. Hierin wordt de ontwikkeling van kinderen gestimuleerd door systematische aandacht voor alle symbolische uitdrukkingswijzen. Jonge kinderen worden gestimuleerd hun omgeving te verkennen en zich uit te drukken door middel van al hun natuurlijke 'talen' of expressiemiddelen, zoals woorden, bewegen, tekenen, schilderen, bouwen, beeldhouwen, schaduwspel, collages, drama en muziek. |